Gesluierd op reis door Iran

Als ik klanten spreek die naar Iran willen ben ik altijd nieuwsgierig naar de beweegreden om naar Iran te reizen en ook hoe hun omgeving daarop reageerde. Als reactie kreeg ik verschillende antwoorden: sommigen volgen de voetsporen van Alexander de Grote, anderen bereizen delen van de zijderoute. Bijzonder om te horen is als mensen een Iraniër als schoonzoon hebben, of een Iraanse collega, die vol trots en in geuren en kleuren vertelt over zijn of haar land. Of vrienden die er geweest waren en met verrassende verhalen terugkwamen. Kortom het authentieke en menselijke van Iran wat je niet terug hoort in de media.

Er zijn veel vrouwen die liever niet naar Iran op vakantie gaan, omdat ze dan gesluierd moeten reizen. Een hoofddoek dragen is verplicht zodra het vliegtuig gaat landen op Iraanse bodem. In het vliegtuig merk je al dat Iraanse vrouwen die in Nederland wonen, zonder hoofddoek in het vliegtuig stappen. Je voelt in het vliegtuig al dat je je in een ander land bevindt met een totaal andere cultuur. Als je blond haar hebt, ben je bijna de enige. Zodra het vliegtuig gaat landen hoor je veel geroezemoes en de hoofddoeken gaan allemaal om. Bij aankomst op de luchthaven staan hordes familieleden hun naasten op te wachten. Immens grote, dikke koffers worden meegesleept. Hoe ze dat voor elkaar hebben gekregen bij het inchecken weet ik niet, maar de kinderen en familie zijn dolblij want er zitten allemaal cadeaus voor hen in. Iraniërs zijn echte familiemensen en dat ervaar je als je door Iran reist!

Het dragen van een hoofddoek went sneller dan je denkt en het heeft zelfs zijn voordelen. Je hoeft niet elke ochtend uren voor de spiegel te staan om ervoor te zorgen dat je haar goed zit. Je haar stylen heeft weinig zin, want er gaat toch de gehele dag een hoofddoek over. Een ‘bad hair day’ heb je dus niet. Zelf heb ik krullend haar, maar daar zie ik helaas dan weinig van. Met een hoofddoek om voel ik me ook veel minder toerist dan in andere landen. Voor mijn gevoel toon ik ook meer respect voor de cultuur en het land waar ik te gast ben. Op straat merk je ook aan reacties van vrouwen dat ze het wel erg leuk vinden dat je de moeite hebt genomen om naar hun land af te reizen en wijde kleding draagt met een hoofddoek. Mocht de hoofddoek nou niet helemaal goed zitten en is er teveel haar te zien (we blijven toch de onhandige toerist), dan is er wel een attente oudere dame die je even aan je kleren trekt en je hoofddoek weer goed legt. De Iraanse vrouwen hebben er allerlei trucjes voor om de hoofddoek goed te laten zitten. Zo gebruiken ze een hoofdband eronder. Doek op doek schuift minder snel. Uiteraard kunnen er speldjes gebruikt worden. Grappig genoeg moet ik denken aan mijn oma. Die droeg vroeger ook altijd een doek op haar hoofd, vaak met bloemetjesprint. Deze knoopte ze onder haar kin, zodat die goed bleef zitten buiten en tijdens het fietsen. Als het regende ging er nog een doorschijnend regenkapje overheen.

In de moskeeën gaat het er nog traditioneler aan toe en is het dragen van een chador verplicht. Een chador, letterlijk vertaald ‘tent’ is een gewaad dat het gehele lichaam bedekt, behalve het gezicht. Hij wordt met name gedragen door islamitische vrouwen en maakt vrouwelijke vormen onzichtbaar. De chadors worden aangeleverd door de moskee die je bezoekt en je draagt ze over je huidige kleding. De meeste zijn zwart en soms zelfs grijs met een bloemenprint erop, maar de kleur blijft somber.

Zodra ik met de chador een heiligdom binnenga heb ik handen tekort. Het doek glijdt van mijn hoofd, mijn hoofddoek zit niet meer lekker en stukjes haar zijn te zien. Ik wil graag een foto nemen, maar ik moet tegelijkertijd ook mijn chador dichthouden zodat mijn vrouwelijke vormen niet te zien zijn. Ik denk niet dat ik er ooit handigheid in krijg, maar ik heb besloten om in de ‘tent’ te blijven en de omgeving en mensen in me op te nemen. Ik zie verschillende mensen zitten, sommigen liggen en doen zelfs een dutje. Anderen bidden en raken het mausoleum aan. Ik voel de devotie van de mensen, zie en hoor hoe ze met hun geloof bezig zijn. Ik heb de Islam nog nooit van zo dichtbij beleefd. Ik vind het heel indrukwekkend om te zien. Buitengekomen ben ik blij dat ik de chador weer in kan leveren en mijn handen weer vrij heb. Enkele andere moskeeën kunnen we bekijken zonder chador en dan zien we prachtige kleuren schitteringen, oude pilaren met detailleerde reliëfs, met hand ingelegde mozaïeken in de koepels en muren, kortom een kleurrijk geheel.