Zo vier je het nieuwjaar in Azië

Seollal

Koreanen weten als geen ander hoe te feesten en nieuwjaar vieren in Korea is dan ook een belevenis op zich! Normaal gesproken valt dit nieuwjaar samen met het Chinese nieuwjaar. In 2020 vindt dit dus plaats op 25 januari. Koreanen vieren nieuwjaar, gedurende 3 dagen, met hun familie. Dit betekent dat ze ook vaak buiten de grenzen reizen omdat er zo’n 7,4 miljoen Koreanen niet in Korea wonen. Als Koreaan eet je geen vette oliebol maar ga je het nieuwjaar in met soep en rijstcake of een hartige ‘jeon’, een pannenkoek* dus. Zuid-Koreanen leven overigens ook ‘gewoon’ in 2019, alhoewel ze volgens hun eigen (oude) jaartelling (de Dangun jaartelling) in het jaar 4353 leven. Het is namelijk evenzoveel jaar geleden dat de eerste Koreaanse koning, genaamd Dangun, werd geboren.

* Wil je dit zelf maken? Check hier het recept.

Geboortedag Kim Il Sung in Noord-Korea

Een land dat zo afgezonderd is van de rest van de wereld, moet haast wel een aparte jaartelling hebben en dat klopt! Hoewel men voorheen altijd dezelfde jaartelling als de Zuiderburen aanhield, de Dangun jaartelling, hebben ze in 1997 besloten een eigen jaartelling aan te houden. Die begon op de geboortedag van Kim Il Sung in (ons) 1912. Hun eigen jaartelling noemen ze Juche, genoemd naar de ideologie en wie goed rekent weet dus dat 2020, Juche jaar 109 gaat zijn. Omdat het nieuwe jaar altijd op 15 april begint is een reis tijdens de jaarwisseling prima te plannen. Straten worden versierd en overal in het land zijn activiteiten. Zelf was ik in april 2014 in Noord Korea om deze bijzondere dag van dichtbij mee te maken! Dansen in het park vol prachtig geklede Noord-Koreanen was echt een unieke belevenis! Ook de vuurwerkshow aan de oevers van de Taedong was fantastisch.

Het Lentefestival

Het meeste bekende (niet Westerse) nieuwjaar is uiteraard het Chinees nieuwjaar. Chinezen, Taiwanezen en Vietnamezen over de hele wereld vieren dit tijdens de eerste twee weken van hun nieuwe jaar (meestal eind januari/begin februari). Dit feest gaat altijd gepaard met enorm veel vuurwerk, wat bedoeld is om kwade geesten weg te jagen. Het hele feest duurt twee weken en deze vakantie wordt dan ook massaal benut om bij familie op bezoek te gaan. Het wordt in Azië dan ook wel gekscherend de grootste volksverhuizing ter wereld genoemd. Grote steden lopen namelijk leeg omdat veel mensen de binnenlanden intrekken waar vaak nog familie woont. Meer dan 350 miljoen Chinezen reizen in die periode door China. Toen ik zelf in Shanghai woonde en werkte, was dit ongeveer de enige week van het jaar dat er tijdens de ochtendspits meer dan voldoende zitplaatsen in de metro waren! Heerlijk die tijdelijke rust.

Andere tradities die er zijn, zijn het versieren van huizen, wierook branden en de traditionele drakendans. Die dans kun je zelf ook gaan bekijken in grote steden wereldwijd waar een “China Town” is, zo ook in bijvoorbeeld Den Haag. Chinezen houden sinds 1912 onze jaartelling aan, maar daarvoor gebruikten ze hun eigen jaartelling, beginnende bij de kroning van de eerste koning van China. Als je deze zou doortellen zou het jaar 2020 in China al het jaar 4717 zijn. Zou een stad als Shanghai daarom zo futuristisch zijn?

Het Perzische nieuwjaar Noroez

Zoals in de meeste landen in Midden-Azië, is ook hier Noroez een officiële feestdag. Noroez is het Perzische nieuwjaar en wordt veelal door moslims wereldwijd gevierd rondom het begin van de lente (21 maart). De oorsprong van het festival ligt in de Perzische mythologie die nog steeds van grote invloed is op het hedendaagse Iran en omliggende landen. Het is dan ook een nationale feestdag die uniek is om van dichtbij mee te maken. Met vreugdevuren, vuurwerk en veel tradities wordt de terugkeer van de zon en het licht gevierd. Huizen worden schoongemaakt en versierd, er wordt gedanst en veel gegeten. Vrijwel alles rondom Noroez heeft een symbolische betekenis. Zo staat een appel symbool voor goedheid, de kaars voor verlichting en betekent opruimen/schoonmaken dat je ziektes en onheil weghaalt.  Het hele festival duurt 13 dagen en wordt op de laatste dag afgesloten met een picknick met vrienden en familie in het park. Thuisblijven op die dag brengt namelijk ongeluk en aangezien wij bij VNC niemand ongeluk toewensen, is een reis tijdens Noroez een unieke gelegenheid om de gastvrijheid van de locals te gaan ervaren!

Losar

Hoewel Losar het Tibetaanse boeddhistische nieuwjaar is, is dit onder andere ook in Nepal en Bhutan een nationale feestdag. Het festival vindt plaats in februari of maart, afhankelijk van de ingewikkelde Tibetaanse kalender. Ieder jaar is hier verbonden aan een dier, gelijk aan de Chinese astrologie waarbij ook de elementen een rol spelen (aarde, water, vuur, lucht en de hemel). Om het geheel nog complexer te maken hebben ze 3 verschillende jaartellingen, afhankelijk van wanneer je begint te tellen. Zo dateert de oudste telling uit 255 (v. Chr.). Religie speelt een grote rol bij Losar en dus wordt er veel gebeden en gemediteerd. Daarnaast gaan vrienden en familie bij elkaar op bezoek en wordt volop gerstebier gedronken, een echte aanrader!

Tsagaan Sar

Gelijktijdig met Losar vieren ze in Mongolië Tsagaan Sar, het Mongoolse nieuwjaar.  Het wordt hier ook wel het Witte maanfestival genoemd wat vooral een feest van samenkomst is. Doordat Mongolen vaak een nomadisch bestaan leiden, komt men juist tijdens dit festival samen om spelletjes te spelen, terug te blikken en vooruit te kijken op het nieuwe jaar. Hierbij wordt ook veel gezongen, gedanst en natuurlijk gegeten! Omdat het festival witte maan heet, staat deze kleur centraal tijdens de traditionele nieuwjaarsmaaltijd. Denk aan gedroogde yoghurt, melkthee, rijst en gefermenteerde melk. Dat klinkt best lekker toch? 

Shogatsu 

Sinds 1873 vieren ze in Japan officieel ook ‘ons’ nieuwjaar op 1 januari. Voor die tijd hadden ze een eigen festival wat gelijktijdig met het Chinese nieuwjaar valt. In Japan begint het nieuwe jaar traditioneel met het 108 keer luiden van de klokken in tempels door het hele land. Dit staat voor de 108 zonden volgens het boeddhistische geloof. 107 keer slaat de klok voor 12 uur, en de laatste slag klinkt net na middernacht. Op oudejaarsavond hebben ze geen traditionele conference op televisie zoals bij ons, maar kun je kijken naar spelshows. De negende symfonie van Beethoven is op 1 januari steevast overal te horen in Japan!

Het Waterfestival (Thingyan/Songkran)

Een van de allerleukste festivals ter wereld vind ik het waterfestival dat in Laos, Thailand en Myanmar gevierd wordt aan het begin van het nieuwe jaar! Toen ik in Chiang Mai was, was het in de hele stad een groot feest gedurende drie dagen. Door elkaar nat te maken wens je elkaar geluk dus jong en oud loopt rond met emmers en waterpistolen. Meedoen is eigenlijk de enige optie want er is geen ontkomen aan. Ik heb dan ook meteen zelf een waterpistool gekocht en heb me drie dagen prima vermaakt! In Myanmar duurt het feest zelfs nog twee dagen langer. Na afloop van het festival is het tijd voor bezinning, opruimen en familiebezoek. Als je dit van dichtbij mee wilt maken, zorg dan dat je half april in de buurt bent.

Singalees en Tamil Nieuwjaar

Vuurwerk en gefrituurde hapjes kennen wij ook, maar de ongekende gastvrijheid van Sri Lankanen maak je nergens anders mee. Volgens een eeuwenoude traditie begint midden april het nieuwe jaar in Sri Lanka en het uitnodigen van vrienden en bekenden is hierin essentieel. Samen kijken hoe de kokosmelk overkookt is namelijk een teken van goed geluk. Met veel tromgeroffel, vuurwerk en dans hoor en zie je al van verre waar de bijeenkomsten zijn en iedereen is welkom om aan te sluiten.